Kış mevsimi birçok mekanizma durur, yavaşlar ya da kendini beklemeye alır. Kış süresince çoğu bitki büyümeyi durdurur . Yaşamlarını sürdürebilmeleri amaçlı bu gerekli olan bir tedbirdir . Sıcakkanlı hayvanlar durum biraz daha farklıdır. Onlar bir süre için yaşamlarını durdururlar. Ama bu sadece bir duraksama, bir bitiş değil.

Kış uykusu sıcakkanlı hayvanların yaşamlarını kendilerini tehlikeye atmadan sürdürebilmeleri adına hayati bir lütuftur. Aylarca yemeden, içmeden uyuyan ve bahar aylarında ise sanki aylarca uyumamış gibi hayatına aktif devam eden hayvanların bu mükemmel yaratılışları gerçekten büyüleyici. Peki hangi hayvanlar kış aylarını uyuyarak geçiriyorlar?

İşte kış uykusuna yatan hayvanlar:

Kutup Ayısı

Anne adayı kutup ayısı kış uykusuna girdiği dönemde hiç enerji harcamamak ve yavrularının ayrı yeten iyi beslenmesini sağlamak amaçlı metabolizmasının hızını düşürür . yedi ay süresince metabolizmasındaki yağı proteine çevirir ve yavrularının beslenmesini olanağı sağlar . Bu yedi aylık süre süresince kendisi hiç beslenmez . Kalp atışı oranını dakikada 70′den sekiz’e dolayında indirebilir ve metabolizmasını yavaşlatır . Bu dönemde yiyecek yemediği bunun için benzer naturel ihtiyaçlarını da karşılamaz . Böylece yavrularını doğuracağı dönemde çok enerji harcamamış olabilir .

Kurbağa

Bazı kurbağaların kış uykusu sırasında vücutlarında buz kristalleri oluştuğu keşfedilmiştir . Bu kurbağalardan gri ağaç kurbağası ve ilkbahar kurbağası bunun için benzer türlerin tümü , kışları don olaylarının görüldüğü coğrafi bölgelerde yaşarlar .

Ağaç kurbağası ve öte canlılardaki en önemli özellik ise bol miktarda glikoz üretebilmeleridir . Glikoz , hücrelerden su çekilmesini önler , bu sayede büzülme olayı da engellenmiş olabilir . Böyle kurbağanın hücreleri bu donma olayından hiçbir kayıp görmez .

Kaplumbağa

Ekim ayından bu yana havalar soğudukça ve yiyecekler azaldıkça kaplumbağaların bedensel aktiviteleri azalır ve kendilerini muhafaza etmek amaçlı uyku haline geçerler . Kalp atışları ve solunumları da yavaşlar . Ekim’le Mart arası kış uykusuyla geçer .

Sibirya Ayısı

Sibirya boz ayısı sonbaharda şişmanladıktan bir sonra , yuvasına çekilir ve aylarca ( dört ila yedi ay ) devam eden bir uyku dönemine girer . Ayının 37 derece kalan beden ısısı , kış uykusu sırasında 5 ila altı derece azalır . Bunun Için rağmen , kalp atışı ve soluk alma ritimleri ayrıyeten yavaşlar . Bu sebeple genel metabolizmada yüzde 50 ila yüzde 60′a varan düşüşler gözlenir . Ayı , bu devre süresince yiyecek – içmek dahil olmak üzere hiçbir yaşamsal fonksiyonunu adına getirmez . Bununla beraber su kaybı belirtisi de göstermez . Nedeni Ise uyku anında kendisinin yağını ( lipitlerini ) başlıca enerji ve su kaynağı olarak kullanır .

Ayılar

Ayılar yazın günde tahmini 20 . 000 kalori alırlar . Normal şartlarda muhtıra aldıkları kalorinin 4000 kaloriyi aşmadığı dikkate alındığında bu oranın ne dolayında çok yüksek olduğu ayrıyeten iyi anlaşılmaktadır . Bilhassa kış uykusuna yatmadan daha önceki son zamanlarda reçineli bitkiler bunun için benzer hazmı epeyce kolay olmayan besinleri yemeyi seçim ederler . Ayrıyeten ayılar kış uykuları süresince kendisinin ısılarını ayarlamakta , bunun amaçlı de ısılarını belli bir düzeyde tutabilmek ve huzurlu uyuyabilmek amaçlı kurumuş çimler ve yapraklardan kendilerine bir yatak yapmaktadırlar . Ayrıyeten yatış pozisyonları da bu ısıyı korumaya yöneliktir .

Yarasa

Gece kuşları kalan yarasalar kış mevsimini mağaralarda yada yeraltı maden yataklarında geçirirler nedeni ise bu mekanlar kış uykusu amaçlı gerek kalan olan donma noktasının üstünde bir ısıya ve nemli ortama sahiptir .

Yazımız süresince okuduğunuz kış uykusuna yatan tüm hayvanların ortak özelliği bu mucizevi tutumları sergileyecek bir bilinçlerinin bulunmamasıdır . Halbuki bu hayvanların çoğunluğu , adeta yapmaları gerekenin ne olduğunu bilircesine kendisinin vücutlarını , çok enerji harcamaktan kurtarmaya çalışırlar .

Köpek Balıkları

Deniz canlıların kış uykusuna yatmadığı düşünülür genelde. Ancak köpek balıkları da kış aylarını uyuyarak geçirenler arasında. İri köpek balıkları da denizlerdeki birçok etkin bunun için benzer planktonlarla beslenirler . Kuzeyindeki Denizi’nde her Kasım ayı içinde plankton yoğunluğu azaldığı amaçlı köpek balıkları besin ararken her an harcadıklarından çok enerji harcamak zorunda kalırlar . Bu sebeple bir zaman bir sonra fit kaldıkları amaçlı yiyecek aramayı bırakıp , dibe çökerler ve kış uykusuna yatarlar .

Okyanusun derinliklerinde aylarca davranış etmeden ve hiç beslenmeden yaşayabilirler . Bu sırada kalpleri sanki çalışmıyormuş bunun için benzer epeyce yavaş atar .