Afrika uyku hastalığında tanı süreci maalesef genel olarak aksamaktadır. Belirtilerin çoğu hastada yavaş ilerleyebiliyor olması bunun sebepleri arasında yer alıyor. Hastalığın tanı evresi ise şu şekilde:

Kan, lenf bezinden veya beyin omurilik sıvısından alınan örneklerin boyanması ile parazitin gösterilmesi gerekmektedir. Bunun dışında hasta insanın serumunda parazite karşı oluşmuş antikorlar da kan testleri ile saptanabilir.

Birkaç haftalık kuluçka döneminden sonra akur evresinde, düzensiz ateş, deride rahatsızlık ve kuruma, bacak ve yüz bölgesinde şişmeler ile kaşıntı görülür, lenf bezleri şişer. Bazı durumlarda ise felce benzeyen zihinsel bozukluklar gelişir. Uyku Hastalığının ikinci evresinde ise, baş ağrısı, uyuklama gibi sinir dokusunun hücre yıkımıyla şuurun kaybolması ve ilerleyen koma ile ölüm meydana gelir.
Çeçe sineklerinin yaydığı uyku hastalığının teşhisi, yapılan testlerce çeçe sineklerinin yaydığı virüsün görülmesi ile teşhis edilir. Hastalığın erken evresinde parazitlerin şişmesine neden olduğu lenf bezlerinden alınan sıvılardan teşhis edilebilir. Hastalığın ilerlemiş boyutunda ise virüslere sadece omurilik sıvında rastlanılabilir.