Uyku Sağlık

Uyku nedir, hakkında bilgi, bebekler de uyku düzeni, büyüklerde uyku

Kış uykusu, sonbaharın gelişi ile birlikte iklim değişikliğine paralel olarak ortaya çıkan bir fizyolojik mesaja uyum, memelilere, reptillere (sürüngenler) ve amfibilere (hem karada hem suda yaşayan canlılar) özgü bir korunma ve savunma mekanizmasıdır.

Her şeyi bir denge ve düzen içinde yaratan Yüce Mevlamız çok değerli ve elzem bir gıda olan uyku ihtiyacımızı sağlıklı almamızı içimize yerleştirdiği bir saat ile düzenlemiş. Bu saatin yanılmaz ve şaşmaz bir günlük döngüsü 24 saatten 18 dakika fazla.Genetik kodlarımıza nakşedilen bu saat sayesinde sadece uykumuz dengelenmez.Yeme içme ihtiyaçlarımız hücrelerimizin düzen ve ahengi hormonal dengemiz vücut ısısı gibi önemli olan yapılarımız da düzen içinde tutulur.

İnsanın uyurken adeta yeniden doğduğu ve beynini boşalttığını belirten uzmanlara göre:

'Rüyalarla tortuları dışarı atarız ve zihnimiz güçlenir. Vücudumuzdaki toksinler temizlenir ve hücrelerimiz yenilenir. Bu arada gün boyunca oluşan hücre hasarları onarılır. Uyku, stresten kaynaklanan aşırı kortizonu dengeler ve her türlü hasarı onarır. Bizi uyutan hormonlar, gün doğarken mutluluk hormonu olarak tanıdığımız seratonin'e dönüşür ve gözlerimizi umutla, neşeyle açmamızı sağlar.

Hayvanların her birinde, onların bedenlerinde, yaşayış şekillerinde, savunma sistemlerinde muhteşem yaratılış delilleri var. Bu yüzden bunları bilmek, bunların üzerinde düşünmek gerçekten de çok önemli. Her canlı için Allah bir yaşam biçimi belirliyor, nasıl yaşayacağını, nasıl koloniler kuracağını, nasıl besleneceğini o canlıya ilham ediyor. Ve yeryüzünde yaşayan milyonlarca canlı kendileri için belirlenen bu yaşamın dışına asla çıkmıyor, Allah’a boyun eğerek yaşamlarını sürdürüyorlar. Allah bir ayetinde şöyle diyor:

“Sizin için hayvanlarda da elbette ibretler vardır…”

(Nahl Suresi, 66)

Bugün sizlerle son derece ilginç ve dikkat çekici bir iman hakikati paylaşmak istiyorum. Hiç düşündünüz mü, kış uykusuna yatan hayvanlar nasıl ölmez?

Kış uykusuna yatan hayvanlar bu davranışı bilinçli olarak yapmazlar. Hepsi ilham edildiği vakitte vücutlarında en az enerji harcayacak şekilde kış uykusuna yatarlar.

Hayatımızın üçte birini uyuyarak geçiriyoruz. Bu oran daha fazla ya da daha az da olabiliyor. Bazıları 10 saatte kendine gelirken, bazıları 4-5 saatlik uyku ile zinde kalabiliyor. Peki bu farklılık neden kaynaklanıyor? İşte bu sorunun cevabı "uyku kimliği" ile doğrudan alakalı.

Gün boyu yorulan ve yıpranan sinirler uyku sırasında bakıma alınıyor. Uyku esnasında beynimiz bir sonraki güne hazırlanıyor.

Sağlıklı ve zinde bir gün geçirmenin ilk şartı, vücudun kendini dinlendirebileceği kadar uzun ve deliksiz bir uykudan geçiyor. Peki günde kaç saat uyumamız lazım? Bu sorunun cevabını Nöroloji Uzmanı Dr. Nilay Değirmenci veriyor.

Bitki çayınızın veya ılık sütünüzün içine atacağınız bir çay kaşığı kadar balın rahat bir uyku üzerindeki etkileri tahmin edilemeyecek kadar çoktur.

Sabaha kadar güzel bir şeklide gayet sakin ve deliksiz uyumak için, doktorlar şunu tavsiye ediyorlar:

İyi ve kaliteli bir gece uykusu beden için en iyi ilaç. Uykudan önce rahatlamak da kaliteli bir uykuya atılan ilk adımdır. İşte size kaliteli bir uyku için uygulayabileceğiniz teknikler:

Hastalığın ilk belirtileri sineğin ısırdığı yerde 1-2 hafta içinde oluşan sert, ağrılı ve kırmızı renkte yaralardır. O bölgeye yakın lenf bezlerinde şişme görülür.

Hastalık ilerlediğine parazit kan yolu ile beyne ulaşır ve bu bölgede iltihaplanmaya yol açar. Bu durumda kişide uykuya eğilim, felç, yürüyeme ve konuşmada bozukluk, bayılma, kişilik değişikliği gibi belirtiler görülür. Halsizlik, yorgunluk ve düzensiz ateş yükselmeleri hastalığa eşlik eder. nefes darlığı, kalpte aritmi ve yetersizlik, ishal, dalakta büyüme, adet düzensizliği de diğer bulguları oluşturmaktadır.

Hibernasyon ve kış uykusu aynı anlama gelmektedir. Bu yüzden ikisi arasındaki farklardan söz etmek mümkün olmaz. Ancak kış uykusunun, yani hibernasyonun ne olduğuna ve özelliklerine değinecek olursak:

Kış ayları süresince çoğu bitki büyümeyi durdurur ve böcekler gibi soğuk kanlı (yani vücut ısısını düzenleyemeyen) canlılar hareketsiz hale geçerler. Sıcak kanlı canlılar olan kuşlar ve memeliler ise vücut sıcaklıklarını belli bir aralıkta tutmak zorundadırlar.

Birçok hayvan için vücut sıcaklığını korumak oldukça büyük bir meseledir. Bunun bir sebebi kuşların ve memelilerin ortam sıcaklığından daha yüksek vücut sıcaklığını sahip olmalarıdır. Bu yüksek sıcaklığı sağlamak sürekli enerji teminini gerektirir, ki bu enerji de yiyeceklerden sağlanır. Kış mevsimi ise bu canlılar için yiyeceğin en kıt olduğu mevsimdir.
Çoğu kuş sonbaharda güneye sıcak yerlere uçarak bu sorunu kendi olanaklarına göre halletmiş olur. Bazı büyük otçul memeliler de göç ederler. Ama bazı memeliler için bu tip yolculuklar imkansızdır.

Kış uykusuna yatan hayvanlar bulundukları bölgenin sıcaklıklarına göre uyanırlar. Ayrıca aynı türden hayvanlar olmadıklarından türlerine göre de kış uykusundan uyanırlar. Yani kış uykusuna yatan hayvanların hepsi aynı vakitte uyanmazlar. Bu duruma birçok parametre etki eder. Türün kendi fiziksel özellikleri bunların başında gelir. Bunun dışında diğer bir etkili faktör de elbette ki ortam koşullarıdır. Ortamın sıcaklık değerlerinin iyileşmesi ile birlikte bu süre daha erken sonlanabilir. Aynı durum kış uykusunun başlangıcına da etki eden bir faktördür.