Uyku Sağlık

Uyku nedir, hakkında bilgi, bebekler de uyku düzeni, büyüklerde uyku

Geceleri aniden yemek yeme isteği duyma, uykudan kalkıp kontrol dışı yemek yeme bozukluğunun dışında psikiyatrik bir sorunun da habercisi olabiliyor.

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Nurper Erberk Özen, obezitenin her yaşta önemli bir sağlık sorunu olduğunu ve birçok hastalığa zemin hazırladığını söyledi.

Uyku, insan ömrünün neredeyse üçte birini kapsayan ve organizmanın dinlenmesi ve kendini yenilemesi için gerekli bir ihtiyaç. Beynin de dinlenmek için uykuya ihtiyacı vardır. Bazı kişiler uykunun boş yere harcanmış bir zaman olduğunu düşünür. Hatta az uyumakla övünen çok insan vardır. Bu kişiler ‘hayatımı uyuyarak mı geçireceğim’ derler. Hâlbuki bu düşünce ‘hayatımı fazla oksijen tüketerek mi geçireceğim’ sorusu kadar yanlıştır. Oysa sağlıklı ve mutlu yaşamamız için olmazsa olmazlardan bir durumdur uyku.

Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi: "Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem gece on bir rek’at namaz kılardı. Sabah tan yeri ağarınca da kısaca iki rek’at namaz kılar, sonra müezzin gelip sabah ezanını okuyuncaya kadar sağ yanı üzerine yaslanıp uzanırlardı."(Buhârî, Daavât 5; Müslim, Müsâfirîn 121-122)

Her insan için belirlenmiş sabit bir uyku saati bulunmaz. Kişinin çalıştığı iş durumunda ve gün içindeki yorgunluk durumuna göre uyku süresi değişir. Tavsiye edilen maksimum uyku süresi 8 saattir. 8 saat üzerinde uyumak faydalı olmasından çok zararlıdır denilebilir. Çünkü aşırı uyuyan kişide sersemlik hali ve daha fazla uyuma isteği görülür.

Müminin her hareketi şuurlu olmalıdır. Buna günümüzün üçte birlik dilimini geçirdiğimiz uyku da dahil. Bu açıdan rastgele yatağa girip uyumak doğru değildir. Uyku adabına ilişkin bazı hassas noktalar hadis ve sünnet ile belirtilmiştir. İşte uyku adabının önemli maddeleri:

Uykunun sağlığımız için önemi tartışılmaz, peki düzensiz ve yetersiz uykunun sağlığımıza zararlarını biliyor muyuz?

Dünyanın önde gelen üniversitelerinden araştırmacılar insanların uykunun önemini göz ardı etmek konusunda "aşırı ölçüde duyarsızlaştığını" söylüyor.

Geceleri sebepsiz yere ağlayan çocuklara, özellikle de huzursuz olan, sık sık ağlayarak uyanan bebeklere gece yatırılırken (beled suresi (90) okunmaya devam edilirse sebepsiz yere ağlamalar azalacak, bebeğiniz rahatlayacaktır.

Efendimiz'in, "Ümmetime zor gelmeyeceğini bilseydim, onlara teheccüdü mecburi kılardım." diye buyurduğu eşsiz davete icabet etmekte neden zorlanıyoruz? Geç vakitlere kadar süren misafirliklerden ya da televizyon izlemekten yorgun mu düşüyoruz? Rahmet kapılarının sonuna kadar açık olduğu saatlerde dünyevi bahanelerimize yenik düşmemek için neler yapmalıyız?

Teheccüt, maddî-manevî sayısız sıkıntıları, arzuları ve emelleri bulunan insanoğluna sunulan eşsiz bir hazine. Kulun, Rabb'ine derdini döktüğü, yardım istediği çok özel dakikalar. Tahmin edildiğinden çok daha derin manaları olduğu şüphesiz. Peki, bu eşsiz davete neden icabet etmiyoruz? Çok mu yoğunuz, çok mu yorgunuz? Geç vakitlere kadar süren misafirliklerden, dizi ve tartışma programları izlemekten ya da internette nasıl geçtiğini anlayamadığımız dakikalardan sonra yorgun düşüp bu nurlu zaman diliminden nasiplenemiyoruz ne yazık ki.

Bir bardak ılık sütün bir efsane olmadığı, gerçekten de uykuya yardımcı olduğunun anlaşılmasıyla, son dönemde uykuya yardımcı olan yiyecekler merak konusu oldu. Süt gerçekten uykuya yardımcı oluyor mu?

Başka hangi yiyecekler mışıl mışıl uyumanıza sağlıyor?

Tüm bu soruların cevabını kısaca vermeye çalışalım.

California Üniversitesi'nden bilim adamlarının yaptığı araştırma, uyku sorunları bulunanların, ezber konusunda daha başarısız olduklarını gösterdi.


Gece gözlerine uyku girmeyenlerin ezber konusunda daha başarısız olduğu belirlendi.
ABD'deki California Üniversitesi'nden bilim adamları, gece uyku sorunları çekenlerin ve iyi uyuyanların beyin faaliyetlerini inceledi.

Uyku sorunu yaşıyorsanız önerilen 8 yiyeceği sırasıyla deneyebilirsiniz. Uyuduğunuz akşam tükettiğiniz yiyecek sizin kurtarıcınız demektir.

İşte uyku veren besinler:

"Ashab-ı Kehf'in isimlerinin havassı hususunda alimler şunları söylemişlerdir.

"Sebepsiz yere ağlayan bebeklerin yazılıp yatağına asılırsa bi iznillah bu hastalıktan emin olurlar."

Uyku sorunu çeken, rüyasında korkan ve huzursuz olan bebekler, çocuklar için Ashabı Kehf duası Allah'ın izniyle bir şifa vesilesidir. Ancak her duada olduğu gibi şifayı Allah'tan beklemek esastır.

Ashabı Kehf duası şu şekilde:

Karbonhidrat alımı ve uyku arasında doğrusal bir bağlantı kurmak mümkün olmasa da dolaylı yoldan etkilerinden bahsetmemiz mümkün.

Karbonhidrat yönünden zengin besinler uykuya sebep olan triptofan düzeyini artırarak süt ürünlerini tamamlıyor. Yani, bir kase tahıl ve süt, yoğurt ve kraker veya ekmek ve peynir şekerleme yapmak için gece geç saatlerde atıştırmalık olabilecek yiyecekler arasında.

Hastaların en tipik yakınması gece uykudan uyandıran elde ve parmaklarda uyuşmadır. Buna bağlı uyku bozukluğu sıktır. Hasta gece elinde uyuşma ile uyanır genellikle elini hareket ettirir silkeler. Bu hareketle uyuşma karıncalanmada azalma olur. Örgü örme elişi yapma gibi tekrar tekrar ve uzun süre el bileği çevrilen hareketlerde sinirin sıkışması artacağı için uyuşma da karıncalanma da artar. Bazı hastalar cisimleri ellerinden düşürdüğünden yakınırlar ve bunu eldeki kuvvetsizliğe bağlı zannederler. Oysa yapılan kuvvet muayenelerinde sıklıkla kuvvetsizlik saptanmaz; bu olay çoğunlukla parmak uçlarındaki duyu bozukluğundan kaynaklanmaktadır.

Sadece bir gece bile uykusuz kalmak beyinde elektrik kesintisine benzer anlık kesilmelere neden oluyor. ABD’li uzmanların yürüttüğü araştırma, uykunun insan hayatındaki önemini işte bu cümleyle ortaya koydu.

Uyku, insanoğlu için sadece bir dinlenme yolu değil vücudun yenilenmesi için de çok önemli bir süreç.