Uyku Sağlık

Uyku nedir, hakkında bilgi, bebekler de uyku düzeni, büyüklerde uyku

Gece boyunca deliksiz uyuyan bebekler bile diş çıkarırken gece uyanmaya başlayabilir. Bu durumda hemen onu beslemeye çalışmayın. Bunun yerine kendi kendine tekrar uyumasını sağlayın.Gece uyanma ya da diğer problemlerde olduğu gibi ilk diş ve azı dişleri çıkarken daha fazla görülür.

Uyku hastalıklarının, hastanın uykusu sırasında ya da uyumak istediğinde ortaya çıkan klinik bir durum olduğunu belirten Psikiyatrist Dr. Nihat Kaya, bu hastalıkların uyku kalitesini bozarak bireyin dinlenememesi, bilincinin tazelenememesi, gündüz aktivitelerinin bozulması ve bireyin sağlıklı olduğu dönemdeki kapasite ve becerilerinin azalmasıyla seyrettiğini vurguladı.

Yaşam kalitesini yakalamak için uzmanlar, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme önerileri kadar kaliteli uykuyu da önemsiyor.

Günümüz insanında görülen uyku açlığı sorunu, aynı zamanda fazla kiloların başlıca sorumlularından. Daha az uyumayla daha çok yeme arasındaki bağlantıya işaret eden Harvardlı uzmanlar, uykusuzluğun bazı hormonların salınımını artırdığını ve bunun yemek yeme ihtiyacına neden olduğunu söylüyor.

Harvard Tıp Fakültesi Brigham and Women’s Hospital Uyku Sağlığı Merkezi Direktörü Dr. Lawrence Epstein, Otolarengoloji Bölüm Şefi Dr. Jo Shapiro, Otoloj - Larengoloji uzmanı Dr. Neil Battacharya, uykusuzluğun kilo alımıyla ilişkisi hakkında sorularımızı yanıtlamayı sürdürüyor. Hangi hormonlar uykusuzluk ve kilo alma ilişkisi arasında rol oynuyor?

Uykusuzluk günümüzün en büyük problemlerinden biri. Eğer siz de bu problemi yaşıyorsanız, uykunuzu her sabah aynı saatte uyanarak düzene sokabilirsiniz. Bunun için gerekirse iki gün uykusuz kalmayı göze alın

Medical Park Bahçelievler Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Nalan Kayrak; düzenli uykunun, her gün aynı saatte yatağa girmek anlamına gelmediğini söylüyor. Kişinin, uykusu gelmeden yatağa girmemesi gerektiğini belirten Kayrak, "Uykunuz gelmiyorsa gerekirse iki gece uyumayın" diyor ve ekliyor: "Ama her sabah aynı saatte kalkın. Bir de uykuya dalmak için yatakta boşuna beklemeyin. Unutmayın; uykuyu ne kadar bekler, onu ne kadar kovalarsanız o da sizden o kadar kaçar!" Kayrak; düzenli ve kaliteli uyku problemi yaşayanlar için sorularımızı yanıtladı:

Kaliteli uyku nasıl olur?

Uyku bozukluğu tedavisiyle hiperaktivite sorununun azaldığını söyleyen Dr. Kırışoğlu ekliyor: Bu nedenle hiperaktivite tanısı konan her çocuk, özellikle ilaç tedavisine başlanacaksa, uyku bozukluğu açısından mutlaka araştırılmalı. Aksi takdirde yanlış tedavi ve gereksiz ilaç kullanımı riski doğar!

Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu; çocuklardaki uyku sorunlarıyla ilgili soruları yanıtladı:

* Çocuk aşırı hareketliyse, dikkat ve öğrenme sorunu varsa; bu durum uyku bozukluğuna mı yoksa hiperaktiviteye mi işaret eder?

Bu hadis-i şerif sabah saatlerinde uyumanın zararlı olduğunu net bir şekilde ifade ediyor. Sabah saatlerinde çalışmanın uyumaktan daha isabetli olacağına dair farklı hadis-i şerifler de mevcut. Hadis-i Şerifler ve bilimsel kaynaklar bu konu için de aynı noktada hemfikir.

"Sabah namazını kıldıktan sonra uyumayın, rızkınızı aramaya çalışın!"

"Sabah uykusu, acizlik, tembellik, gevşeklik ve unutkanlığa sebep olur."

"Sabah namazından sonra, güneş doğana kadar uyumayın!"

Peki bunun altında yatan sebep nedir. Sabah uykusu hangi sebeplerden dolayı tehlikeler içerir?

Birkaç hafta önce öğrenciliğin kıymetini anlatan yazımın bir yerinde kendime has metotlarla günlük uyku süremi azalttığımı yazmıştım. Konu ile ilgili çok sayıda e-mail aldım. Bunların çoğunda da uyku azaltma metotları soruluyordu. Demek ki herkesin derdi fazla uyumak, uyuduğunda uyanamamak...

“Nasıl oldu da bunu halledebildin abi?” deniyordu.

Öncelikle fazla uyumanın zararı kadar, gereğinden az uyumanın da zararlı olduğunu hatırlatarak başlayayım. Bunun için de yaşınıza göre uyku sürenizin ne olması gerektiğini bilmeniz gerekir. Uyku severleri sevindirecek bir araştırmaya göre uykusunu yeterli derecede alamamış öğrencilerin başarılarının düştüğü gözlemlenmiş. Lise döneminde 8 saatlik günlük uyku yeterli olurken yaşın düşmesi ile uyku süresi artmakta. İlkokul seviyesindeki öğrencilerin günlük 10 saat uyku uyumaları tavsiye ediliyor. Annelerimizin o tatlı sesleri ile okudukları ninniyi unutmayalım: “Uyusun da büyüsün, ninni!” Gelişme çağında uykunun önemi büyüktür.

“Rabbena atina min ledunke rahmeten ve heyyi’ lena min emrina reşeda”

Anlamı:

“Ey Rabbimiz, bize katından rahmet ver ve işimizde bizim için muvafakiyet hazırla.”

Kehf Suresi / 10. ayet

Rüyanın en basit tanımı ‘uykuda görülen şey’. Daha geniş bir tarifi ise ‘hakikat âlemine açılan pencerelerden, olmuş ve olacak olayların aynen veya bir kısım sembollerle müşahede edilmesi’ şeklinde.

Rüyalar, sadık rüyalar ve karmakarışık düşler diye iki kısma ayrılıyor. Sadık rüyalar Hazreti Peygamber’in (sas) tabiriyle nübüvvetin kırk altı cüzünden biri. İnsanlar için rüyayı görmek kadar tabir ettirmek de önemli. Hatta ‘marifet rüyayı görmekte değil tabir ettirmekte’ diye meşhur bir deyiş var. Rüyaların nasıl yorumlanacağına dair ilim adamları ölçüler koymuş. Ancak bu konuda birçok hurafenin yol aldığını söylememek de imkansız. Yusuf Budak ve Ali Belbağı’nın kaleme aldığı eser, ciddi kaynaklardan derlenmiş bilgilerle rüyaların nasıl yorumlanacağına dair ipuçları veriyor.

“Rüya Tabirleri”

Yusuf Budak - Ali Belbağı

Gül Yurdu

UYKU:

0-2 AY
18 saate kadar
Herhangi bir zaman
Yeni doğanlar gündüz ve gece farkını bilmezler; dolayısıyla uykuları da düzensizdir. Çoğunlukla acıktıklarında uyanırlar. Biberonla beslenen bebeklerin iki öğün arası üç-beş saat kadar, emzirilenlerinse iki-üç saat kadardır.

Tüm Uyku Teknisyenleri Derneği (TUTDER) Başkanı Okay Erözgün, Ramazan ayında oruç tutan kişilerin uyku düzenlerinde bazı değişikliklerin ortaya çıktığını belirterek, ''İftar saatinden sonra uyarıcı özeliği olan çay, kahve ve sigara tüketiminde aşırıya kaçılmaması, bitki çaylarının tüketilmesi gerekiyor'' dedi.

Okay Erözgün, Ramazan ayında oruç tutan kişilerin sahura kalkmaları nedeniyle uyku düzenlerinde bir takım değişimlerin yaşandığına dikkati çekti. Sahura kalkan kişilerin uykuya dalma sürelerinin uzadığını ve toplam uyku sürelerinin azaldığını ifade eden Erözgün, gece uykusunda ortaya çıkan olumsuz değişiklikler nedeniyle insanların sabahları yorgun olarak uyandıklarını söyledi.

Uyku problemleri arasında en fazla rastlananlardan biri de uyanma güçlüğü ve uyku sonrası yorgunluk hali. Uzun bir uykudan sonra bile sanki hiç dinlenmemiş gibi mi uyanıyorsunuz? Yataktan kalkacak enerjiyi kendinizde bulamıyor, gece boyunca fiziksel efor sarfetmiş gibi halsiz mi oluyorsunuz? Bu gibi problemlerinizin birden fazla sebebi olabilir.

Uyku sonrası yaşanan sorunlar sadece fiziksel halsizlikler değil elbette. Psikolojik olarak da güne kötü başlamak bu problemin bir uzantısı olarak hayatımızı negatif etkiliyor. Öncelikle probleminizi ve içinde bulunduğunuz durumu iyi analiz etmeniz gerekiyor.

Birçok sürüngen türü kış aylarını uyuyarak geçirir. Bunlardan en bilinen isim şüphesiz kertenkeleler. Benzerlikleri ve aynı gruba ait olmaları sebebi ile bukalemunların da kış uykusuna yattığı sık sık düşülen bir yanlıştır. Bukalemunlar kış uykusuna yatan sürüngenler arasında değildir. Bukalemunların genel özellikleri bu duruma gerek göstermemektedir. Kış uykusu söz konusu olmadığından bu süreçte ne renk olduklarına dair bir soru da yanlış olacaktır. Bukalemunların bu duruma yol açan özellikleri ise şu şekilde:

Çok şiddetli horladığınız söyleniyorsa, sabahları yorgun uyanıyorsanız ve gündüzleri uyukluyorsanız uykuda solunum duraklamaları (uyku apnesi) sorununuz olabilir. Apne kelimesi Yunanca'da "soluksuz kalmak" anlamına gelir. Uyku apnesi erkeklerde kadınlardan 2 kat daha sıktır ve daha çok orta yaş üzerindeki erişkinlerde görülür.

BAYGINLIK İLE SONUÇLANABİLİR!

Uyku apnesi ve narkolepsi gibi uyku hastalıkları tehlikeli, hatta ölümcül sonuçlara götürebiliyor. Tetikledikleri bir başka durum ise baygınlık hali.

Kış uykusu hayvanların vücut sıcaklığının azalması ile uzun bir süre devam eden ve vücut faaliyetlerini durduran bir olaydır. Bu olay sırasında vücut içindeki tüm yaşamsal faaliyetler durma noktasına gelmektedir. Bu işlem sırasında vücut enerji tüketimini minimum düzeye indirmektedir. Bu enerji azalması sonucunda vücut sıcaklığı yüksek derece de düşer ve bu düşme sonrasın da ise vücut hareketsiz ve enerji kullanımı çok az olacak şekilde uykusuna devam etmektedir.
Peki kış uykusuna yatan bir hayvan uyandırılabilir mi?