Uyku Sağlık

Uyku nedir, hakkında bilgi, bebekler de uyku düzeni, büyüklerde uyku

Farklı alimler Ashabı Kehf isimlerinin ve duasının hikmetleri üzerine şeyler söylemişlerdir. Baş ağrısı, korku nöbetleri ve daha birçok konu bunlar arasında yer alıyor. Uykusuzluk da alimlerin değinmiş olduğu bir başka nokta.

"Ashâb-ı Kehf’in isimleri yazılıp sebepsiz yere ağlayan bebeklerin yatağına asılırsa bi iznillah sükûnet bulurlar."

"Ümmü Sıbyan (çocuklara bir çeşit cinlerin musallat olması) hastalığı olanlar yanlarında taşımalıdırlar. "

Uyku kaliteli bir yaşam için temel ihtiyaçlardan. Hem psikolojimiz hem de bedenimiz ona muhtaç. Ancak uyku düzeniniz bozulduysa; uyuyabilmek sizin için kabusa dönmüş demektir. Uyku sorununuzu çözmeden önce bu problemin neyden kaynaklandığını bilmeniz gerekiyor.

İlginç bir nokta da var ki ağır uyku problemi yaşayanlar, yani uykudan ayılmakta zorlananlar ile düzenli şekilde uyuyamayan kişiler genelde aynı insanlar. Yani bu durum genel bir uyku düzensizliği olarak değerlendirilebilir. İki durum da birbiri için tetikleyici olur.

Hastalık habercisi olarak da dikkat çeken kansızlığın bir türü özellikle yaşlılarda `gece terörü'ne yol açıyor. Hastalığa yakalananlar uykusunda bağırıyor, ani ve sert hareketler yapıyor, unutkan oluyor, depresyona giriyor. Aneminin bu türü, bazen Parkinson gibi hastalıklarla karıştırılıyor.

Peygamber Efendimiz:

“Alimin uykusu, cahilin ibadetinden hayırlıdır" buyurmuştur.

Buna uygun olan şu kıssayı hatırlamak uygundur:

Kuşların yaptığı birçok hareket farklı anlamlar taşıyor. İşte uyku habercisi sayılabilecek bazı kuşsal davranışlar şu şekilde:

Uykuyu hafifletmek için doğrudan bir dua arayışına girmekten ziyade öncelikli olarak uyku adabını kendimize bir düstur edinmeliyiz. Sağlıklı bir uyku zaten sabah zindeliğini de beraberinde getirecektir. Bunun yanında uyumadan önce mümkünse yüz kıbleye doğru gelecek şekilde sağ tarafa yatılır. Ve şu dualar okunur:

Geceleri yatağa yattığında uyuyamayanlar ya da gecenin bir yarısı uykusu kaçtığı için ayaklananlar için güzel tavsiyelerimiz var. Oldukça basit bir yöntemle, akşam yemeğinizde tükettiklerinize dikkat ederek gece boyunca sorunsuz bir uyku çekebilirsiniz. İşte akşam tükettiğinizde gece uyku düzenine kavuşmanızı sağlayacak on adet yiyecek.

Foxnews'te yayınlanan haberde, uyumanıza yardımcı olan 10 yiyeceğin listesi:

Akrepler soğuk havalarda ve kış aylarında yuvalarına çekilirler ve kış uykusuna yatarlar. Karlı bölgeler hariç akrep hemen hemen her yerde bulunur.

Akrep yalnız yaşamayı seven bir hayvandır. Bu yüzden kesinlikle toplu halde bulunmazlar. Kış uykusu süresinde de bu durum geçerlidir. Aylarca tekil halde uyku durumuna geçebilirler.

Ruh, vücudu ev gibi kullanır. Uykuya dalınca çıkar gider. Uyanma sırasında tekrar gelir. Ölen vücut, yıkılan ev gibidir. Yeniden yaratılıncaya kadar ruh oraya dönmez.

Peygamber efendimizin uykusuzluğa tutulan sahabe Zeyd b. Sabit r.a. hazretlerine tavsiye ettiği uyku duası aşağıda..



“Allahumme ğarati’n-nücûmü ve hedeetil uyûnu, ve ente Hayyün Kayyûmün lâ-te’hüzüke sinetün ve lâ nevmün, yâ Hayyü yâ Kayyûmü ehdi leyli ve enim ayni.”

Manası:
Ey Allahim ! Yıldızlar battı, gözler sakinledi, ( ve yumuldu )
Sen hayat sahibi ve daima duran( ve tutan ) sın. Seni ne bir uyuklama tutabilir ne de uyku.
Ey Hayat sahibi, Kayyum ( olan Allahim), gecemi sakin kıl.gözlerimi uyutuver.

İzah:
Ashabdan Zeyd b. Sabit r.a. uykusuzluğa tutulmuş ve bu hastalığından Efendimize bahs etmişti.
Rasulullah S.A.V. kendisine bu duayı okumasını tavsiye buyurdu.
Zeyd b. Sabit r.a. dua yı okuyunca Allah-ü Teala kendisinden o hali giderip şifa verdi.

Mehmed Emre büyük Dua Kitabi s.95 –

Fareler de diğer bir çok memeli gibi kış uykusuna yatarlar. Ancak bu biraz da bulundukları ortamla ilgilidir. Eğer çok soğuk bir ortamda bulunuyorlar ise metabolizma hızlarını düşürerek enerji sarfiyatını azaltırlar ve kendilerini soğuktan koruyarak kışın geçmesini beklerler. Ancak ev fareleri dediğimiz ve günlük hayatta en sık karşılaştığımız fare türleri özellikle kış aylarında evlerdeki sıcak ortamdan ve besinlerden faydalanırlar. Ev ortamı sıcak olduğu için kış uykusuna yatma ihtiyacı hissetmezler. Sonuç olarak soğuk koşullarda yaşayan fareler kış uykusuna yatarlar.

Tarla fareleri için durum biraz daha farklı..

Uyku ve rüya ile alakalı yazılar

Çok fazlı uyku, 20-45 dk'lık parçalar halinde toplamda da 2-5 saat aralığında uyuma yöntemi. bu yöntemin ana fikri evrimsel yaklaşımdan geliyor. bundan binlerce yıl önce, bizler henüz mağaralarda yaşarken, uykumuz bu şekildeydi şeklinde bir önermesi var bu tür uykuyu destekleyenlerin. o dönem tabi ki, şimdiki kadar uzun bir blok halde uyumak büyük olasılıkla oldukça tehlikli idi ve bu nedenle de kısa ama gün içinde çok kez uyumak gerekti.

Ayılar 6 - 7 ay kadar uzun süre boyunca kış uykusuna yatabilmektedirler. Bu süre zarfında ise yeme içme ihtiyaçları için bir faaliyet göstermezler. Peki vücutlarının besinlere olan ihtiyaçları hangi yolla giderilir?

Hazırlık olarak, öncelikle kendi kilolarının iki katı kadar kilo alırlar. Kışın vücutlarının ne tip zorluklarla karşılaşacağını, uzun uyku dönemi boyunca hiçbir şey yemeden canlı kalmaları gerektiğini hesaplar gibi hareket ederler.

Bu uzun uyku sırasında canlıların vücut sıcaklığı neredeyse yarı yarıya düşmektedir. Kalp, karaciğer ve diğer organların çalışması için az enerji gerekeceğinden, solunum ve kalp atımları iyice yavaşlar. Ancak bazı hayvan türleri zorlu kış koşullarında bu tedbirlere rağmen, soğukta donma tehlikesi geçirirler. Bu durumda hemen uyanarak, vücut sıcaklıklarını artırır ve daha sonra tekrar uykuya dalarlar.



Kutup Ayısı

Sürekli olarak hissedilen uyku hali ve miskinlik için Hz. Ebu Bekir Sıddîk’ın (r.a.) salâtını sıkça okumaya devam etmeniz faydalı olacaktır. Bilhassa namazların ardından, sair ibadet ve tâatlerin akabinden okuyabilirsiniz.

Salât-ı şerife şudur: