Uyku Sağlık

Uyku nedir, hakkında bilgi, bebekler de uyku düzeni, büyüklerde uyku

Peygamber Efendimiz daha çok öğleden sonra istirahat ederlerdi. Geceyi ise ibadete ayırmayı tercih ederlerdi.

Hz. Peygamber (s.a.v) öğle namazını kıldıktan sonra, bir miktar uyurdu. Bu uyku "kaylule" olarak isimlendirilir ve verim açısından tavsiye edilmektedir. Nitekim, Hz. Peygamber'in kaylûleden, "güzel bir âdet" diye söz ettiği, zaman zaman süt teyzesi Ümmü Haram veya Enes'in annesi Ümmü Süleym gibi yakınlarının evinde kaylûle yaptığı rivayet edilir.

Gaziantep Üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Savaş, melatonin hormonunun saat 21.00 civarında salınmaya başlandığını ve 05.00'lere kadar yüksek seviyelerde seyrettiğini, bu salınımının ışıkla ortadan kalktığını bildirdi.

Uykunun da bu saatler arasında alınması gerektiğini belirten Savaş, şunları kaydetti:

Kış aylarına adaptasyon gösterebilmek, zor koşullarda yaşamlarına devam edebilmek için bazı hayvanlar kış uykusuna yatma ihtiyacı hissederler. İşte kış uykusuna yatan hayvan grupları:

Sürekli olarak uyuma eğiliminiz var ise, gün içerisinde gözlerinizi açamıyor ve ne kadar uyusanız da doymuyorsanız uygulayacağınız bazı yöntemler vardır. Bu yöntemleri şöyle sıralayabiliriz.

-Uyku ritüeli belirleyin. Her gün uyumadan önce kendinize uygun rahatlatıcı bazı şeyleri alışkanlık haline getirin.

-Beslenmeniz ile uyku arasındaki süreyi açın.

-Çay ve kahve tüketimini minimuma indirin.

-Uyuma mekanınız belirli olsun. Evin her yerinde uyumayı alışkanlık haline getirmeyin. Yattığınız odada da uyku haricinde fazla vakit geçirmeyin.

-Düzenli saatlerde uyuyun.

-Uyanma saatinizi de netleştirin.

Bu yöntemler size düzenli uyku alışkanlığı kazandırır. Aşırı uyku probleminin ilk sebebi de uyku düzensizliğidir. Ancak durum her zaman bu yöntemler ile hallolamayabilir.

HERKES UYUR! Bazıları az, bazıları çok, bazıları günün belli saatlerinde bazıları ise canları ne zaman isterse.. Canlılar dinlenmeden yaşamlarını sürdüremezler. Uyku ise, yorgun bir vücudu dinlendirmenin en mükemmel yoludur.

Yani uyku, bizler için hayatî önem taşıyan bir nimettir. İnsanlar geceleri yatarak uyur. Normal olan da budur. Gece karanlığı uyumak ve dinlenmek için mükemmel bir zamandır. Peki ya diğerleri? Yani dünyayı paylaştığımız diğer canlılar? Onların nasıl, ne şekilde ve ne zaman uyuduklarını merak ediyor musunuz?

Biraz sakinleşmek için iyi bir uykuya ihtiyacınız var ama uyku problemi yaşıyorsunuz... İşte bu sorunuzu kökünden çözecek basit yöntemler...

Rutin oluşturun: Uyku uzmanları, her akşam aynı saatte uyumanın önemli olduğunu ama -iyi uyku düzeni oluşturmak için- esas fark yaratanın, her sabah aynı saatte uyanmak olduğunu belirtiyorlar.
Uykunuz kaçarsa panik olmayın: Uykunun evreleri yaklaşık 90 dakika sürer ve ikinci evre tamamlandıktan sonra uyanmak, sık görülen bir durumdur. Uzmanlar, 4-5 saatten sonra uykunun ilk saatlerdeki kadar huzurlu olmadığı konusunda hemfikirler. Gece boyunca birkaç defa uyanabilirsiniz, bu normaldir. Merak etmeyin, genelde birkaç dakika sonra uykunuza kaldığınız yerden devam edip, ertesi sabah hiçbir şey hatırlamazsınız.

Çocukların hemen hepsi uyku saati geldiğinde yatmak istemezler. Yatma süresini uzatmak için anne ve babalarından su, daha fazla masal okumalarını ve lavaboya gitmek isterler. Ancak tüm bu isteklere bir sınırlama getirmezseniz uyku saatinin geçmesine ve çocuğunuzun uykusuz kalmasına engel olamazsınız.

Ehow isimli internet sitesinde yer alan habere göre, uykudan önce çocuğunuzla vakit geçirmeniz onun korkularının yatışmasına ve sakinleşmesine yardımcı olacaktır. Uyku zamanında doğru ve yanlış yollar yoktur. Bu sizin çocuğunuzla aranızda kuracağınız bağa bağlıdır.

Uzmanlar öğleden sonraları duyulan şekerleme ihtiyacının normal olmadığını belirterek, sebebinin araştırılması gerektiğini vurguluyor

UYKUYA AÇIZ:
Çünkü geçen yüzyılda yaşayan dedelerimize göre yüzde 25 daha az uyuyoruz. Dolayısıyla uyku eksiğimiz aslında istemlidir ve ekonomik ihtiyaçtan kaynaklanır.

GECE ÇALIŞANLAR EKSİK UYUYOR:
Endüstrileşmiş toplumlarda işçi kesiminin yüzde 20'si vardiyeli çalışmaktadır. Gece vardiyesi yapanların uyku düzenleri incelendiğinde, haftada bir gece eksik uyudukları saptanmış.

UYKUMUZ GENETİK:

ABD'de yapılan bir araştırma, bazı kişilerin derin uyku uyuyamamasının ve gece birçok kez uyanmasının nedeninin "DQB1*0602" adlı bir gen olduğunu ortaya koydu.

İtalyan La Stampa gazetesinde çıkan habere göre, Pennsylvania Üniversitesinde görev yapan bir grup bilimadamı, 129 gönüllüyü uykusunda izledi.

DQB1*0602 geni taşıyanların diğerlerine nazaran çok daha değişik bir uyku düzeni olduğunu tespit eden bilimadamları, sadece 4 saat uyuyabilseler bile gecede ortalama 4 kez uyanan bu kişilerin uykusunun oldukça hafif olduğunu gözlemledi.

Bu kişilerin derin uyku sürelerinin de diğerlerine nazaran çok daha kısa olduğunu belirten bilimadamları, bu nedenle bu gene sahip kişilerin 10 saat kadar uyuduklarında bile dinlenmeden uyandıklarını kaydetti.

Rasûlullâh (aleyhisselâm)

"İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar!"

Bu cümlede sınırlama, istisna yok!..

"İnsanlar uykudadır..." diyor!..

Detoks nedir? Oruç da vücutta detoks etkisi mi yapar? Ramazan'da nasıl beslenmek gerekir? T.K./Samsun
Detoks, vücudunuzdan toksinleri ve diğer zararlı maddelerin uzaklaştırılması anlamına gelir. Aslında bu manada oruç da bir detoks şeklidir. Gün boyu yiyecek ve içeceklerden uzak durarak vücudunuza bir nefes alma hakkı tanırsınız. Sindirim sisteminiz dinlenir, gaz, şişkinlik gibi mide-bağırsak şikayetleri, uyku sorunları, depresyon gibi ruhsal problemler azalır. Uzun yaşamanın sırlarını araştıran bilimadamları, özellikle kalori kısıtlamasının ömrü uzattığını belirtiyor.

ANTI-AGING REÇETESİ
Yani oruç süresince azalttığınız kalori alımı bir 'anti-aging' reçetesidir. Burada önemli olan iftar ve sahurda yiyip-içtiklerinizi dikkatle gözden geçirmek ve kalori bombardımanı yaşamamaktır.

Ramazan'da uyku isteğinizi nasıl yeneceksiniz?

Hz. İmam Cafer Sâdık'tan (s.a) bu dua nakledilmiştir:

"Subhanellallâhi ziş-şa'ni, dâim'us-sultân azîm'ul-burhâni kulle yevmin huve fî şa'n."

Kef'emi Cennet'ul-Eman kitabında: Tahrim suresinin okunması insanı uykusuzluktan kurtarır.

Bu bilgiye göre uykusuzluk problemi çeken kişilerin Tahrim suresini okumaları özellikle tavsiye edilmektedir. Surenin arapça yazılışı ve meali ise şu şekilde:

İslam alimlerinden bazıları "Ashâb-ı Kehf’in isimleri yazılıp sebepsiz yere ağlayan bebeklerin yatağına asılırsa bi iznillah sükûnet bulurlar." şeklinde buyurmuşlardır. Ashab-ı Kehf, yani yedi uyuyanlarının isimlerinin de içerisinde bulunduğu dua ise şu şekilde:

Uyku hastalığı olarak da bilinen Afrika tripanosomiyazı tedavi edilmediğinde ölümcül olabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü'nü de açıkladığı verilere göre 50 milyon insan bu hastalık açısından risk altındadır. Yılda 66.000 kişi bu hastalıktan ölmektedir. 1850'lerden bu yana milyonlarca kişinin ölümüne yol açmıştır.

Çocuğunuza hâlâ bir uyku düzeni oluşturamadıysanız; geceleri sık sık uyanıp ağlıyor, gün içinde ise bazen uyuyor, bazen de ne yaparsanız yapın uyumuyorsa, işiniz zor demektir. Ama zor olması, imkansız olduğu anlamına da gelmiyor. Bebeğim ve Biz dergisi yazarlarından Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Beril Bayrak Bulucu, öncelikle çocuğunuz için, düzenli uyabileceğiniz günlük bir program yapmanızı öneriyor.

"Mutlaka açık havaya çıksın, oyun oynasın. Yemek saatleri düzenli olsun. Öğlen uykusu uyuyorsa, öğleden sonra saatlerine alın" diyen Bulucu, sözlerine şöyle devam ediyor: "Her gece aynı saatte aynı rutini uygulayarak yatağına yatırın. Yatma saatini yorgun olduğu bir saate göre seçin.